Hossa będzie wielka albo nie będzie jej wcale. Parafrazując słynne słowa Józefa Piłsudskiego warto się zastanowić nad ich głębokim sensem. Jeśli ponownie czeka nas tylko mały rynek byka, trwający góra 2 lata i który sprowadzi WIG tylko do rekordu historycznego może nieznacznie go naruszając, to społeczeństwo się zniechęci do inwestowania w polskie akcje i wybierze alternatywy w postaci akcji amerykańskich, niemieckich, australijskich a może nawet chińskich oraz oczywiście kryptowalut. Nie chcę być złym prorokiem ale w przypadku pokoju na Ukrainie i zdjęcia sankcji z Rosji a co za tym idzie wznowienia handlu na tamtejszej giełdzie nawet giełda moskiewska może okazać się wtenczas atrakcyjniejsza od naszej (sic!) - tak niestety działa cyniczny kapitalizm, że z dnia na dzień, z miesiąca na miesiąc chęć zarobku wygrywa nad honorem czy osobistymi animozjami. Czy bogaty Francuz albo Niemiec będzie się zastanawiał czy zainwestować w Polsce (za zasługi moralne) czy w przecenionej ekstremalnie Rosji, szczególnie jeśli nastąpiłaby tam zmiana władzy? To tylko temat poboczny, który chciałem poruszyć, przypominający że jednak Rosja była dla nas poważnym konkurentem w regionie i w momencie powrotu normalnych stosunków z Zachodem będzie zasysać bardzo dużo kapitału, bo przecież popyt na kluczowe surowce nie osłabnie w kolejnych latach a wręcz wzrośnie. Dla nas paradoksalnie przedłużająca wojna na Ukrainie pod wym względem jest korzystna z punktu widzenia rynku kapitałowego i zdaję sobie sprawę że mój pogląd może wydawać się kontrowersyjny i wręcz niehumanitarny - stwierdzam po prostu fakty - nasz największy konkurent w regionie na własne życzenie został zbanowany przez cały świat Zachodu a ich giełda zamknięta jak po rewolucji październikowej. Turcja też nie wydaje się poważnym rynkiem do inwestycji dla tłustych kotów z Wall Street bo Erdogan jest skłócony z USA, nieprzewidywalny a inflacja wciąż tam szaleje i wynosi 50% (sic!). Węgry i Czechy są za małe (praktycznie tylko kilka płynnych spółek) i to samo tyczy się Austrii, zatem inwestycyjnie zostajemy w Europie Środkowej i Wschodniej praktycznie tylko my.

Wyceny polskich spółek są śmiesznie tanie i dość powiedzieć, że wskaźnik C/Z Shillera (CASE) czyli średni C/Z za ostatnie 10 lat z uwzględnieniem inflacji (biorący pod uwagę zyski realne a nie nominalne) wynosi dla polskiego rynku zaledwie 8 wobec 29 dla USA (!). To trochę tak jakby mieszkanie w centrum Warszawy mogło się spłacić po 8 latach z wynajmu (!) - w USA takie samo "umowne" mieszkanie złożone z paczki dobrych spółek zwróciłoby się po prawie 30 latach...Musimy zatem być wyjątkowo zdeterminowani aby wykorzystać tę epokową szansę i wyjść w końcu z cienia wielkich sąsiadów, rozpocząć na poważnie drogę do uzyskania prawdziwego statusu rynku rozwiniętego (developed market) i być traktowani na równi z takimi rynkami jak Izrael i Korea Południowa. Jestem głęboko przekonany że wszystko ma swój sens i trudności jakie napotykaliśmy na polskim rynku przez ostatnie kilkanaście lat miały na celu wzmocnienie nas i wymuszenie koniecznych zmian na lepsze. Czasem musi pojawić się drapieżnik aby stado przestało żyć w mentalności ciepłego, uległego baranka na usługach obcych ale aby zrozumiało jak wielki ma niewykorzystany potencjał. Możemy być nowym Izraelem, nową Koreą Południową, nowymi Niemcami - jestem o tym przekonany i chcę być częścią tego procesu w kolejnych latach, bo to trudności, przeciwności losu poprzez ich przezwyciężanie kształtują charakter.

Ciężkie czasy tworzą silnych ludzi.

"Im cięższa bitwa tym słodsze zwycięstwo" Arystoteles

Z inwestorskim pozdrowieniem!